انواع ترک در ساختمان
بدلیل وجود مشکلات اجتناب ناپذیر به هنگام اجرا بخصوص در سازه‌های بتنی، همواره نیاز به مرمت و ترمیم آنها احساس می‌شود. امروزه ترمیم و تقویت بتن و سازه های بتنی از فنون حساس و موردنیاز در پروژه های عمرانی بوده که نیاز به دانش ویژه و تجربه مرتبط دارد. ساختمان‌های بنتی به عنوان عنصر شاخص در ساخت‌و‌ساز همیشه مورد توجه سازندگان می‌باشند، از جمله مشکلات رایج اینگونه سازه‌ها، بروز ترک می‌باشد که برای حل این مشکل باید با انواع ترک در ساختمان و روش‌های ترمیم آن آشنا بود.
از جمله علل ایجاد انواع ترک در ساختمان میتوان موارد زیر را به اختصار بیان نمود :
- افت فنداسیون بر اثر عوامل مختلف مانند رطوبت، فشارهای وارده از طبقات و کمبود ظرفیت باربری خاک
- نفوذ نمک و یا سولفات ها و مواد خورنده در بتن
- اشتباهات اجرایی و یا طراحی در سازه‌های بتنی
- حریق و یا آتش‌سوزی
- نوع مصالح مصرفی
- کربناتاسیون که موجب خوردگی آرماتور و در نهایت ایجاد ترک در بتن
ترک ها به دو دسته‌ی ترک‌های سازهای و غیر سازهای تقسیم می‌شوند. که هر کدام شامل ترک‌های مرده و زنده می‌باشند. باید همواره توجه نمود که در ترک های زنده ابتدا باید جلوی رشد آنها گرفته شده سپس کارهای ترمیم و مقاوم‌سازی انجام شود.
ترک‌های ساختمان از لحاظ جهت شامل سه حالت عمودی، افقی و مورب می‌باشند.
- ترک های عمودی
ترک‌های عمودی سازهای بوده و اگر عمق و عرضشان زیاد باشد از اهمیت زیادی برخوردارند. این ترک ها معمولأ به علل زیر بوجود می‌آیند :
- عدم وجود و یا کمبود شناژ قائم و وجود فاصله زیاد بین شناژها
- حرکت پی زیر دیوار
- اجرای غلط هشتگیر در تقاطع دیوارها
- ترک‌های افقی
از دلایل ایجاد ترک‌های افقی و در طول دیوار می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- به دلیل اجرای دو مرحله‌ای دیوار، ناپیوستگی در محل اتصال دو مرحله به دلیل نشست گرد و غبار خاک ایجاد می‌شود که اگر بنا محل اتصال را تمیز نکند ترک افقی ایجاد می‌شود.
- و اگر دیوار در یک مرحله ایجاد شود، دیوار کمانش کرده و در اصطلاح شکم می‌دهد که از علل ایجاد ترک افقی می‌باشد.
ترک‌های مورب
ترک‌های با زاویه 45 درجه نسبت به راستای افقی، مورب می‌باشند که اغلب در اثر نشست دیوار ایجاد شده و نشانه شکسته شدن دیوار است. این نوع از ترک‌ها بسیار خطرناک است.
انواع روش‌های ترمیم ترک‌ها
- ترک های با عرض و عمق زیاد و سازهای :
در این موارد از تزریق اپوکسی با فشار پمپ (Epoxy injection) استفاده می شود. مواردی که ترک کاور بتن را رد کرده یا ترک قابل دسترس نیست از این روش استفاده می شود. تزریق اپوکسی به دو روش تزریق از سطح (سوراخ کردن در راستای ترک) و از عمق (سوراخ کردن از بغل با زاویه‌ی 45 درجه) انجام می شود. در مناطق مرطوب می توان از رزین اپوکسی آب دوست و در مناطق سرد نیز از اپوکسی زودگیر استفاده کرد. قبل از تزریق باید سطح بتن را ترجیحأ بوسیله فرچه سیمی یا مینی فرز تمیز کرده، تزریق را انجام داده سپس دوباره سطح را صاف می کنیم. همچنین در مواردی که سطح از لحاظ ارتفاع یکسان نباشد، تزریق بایستی از پایین ترین نقطه آغاز و به بالاترین نقطه ختم گردد.
بوسیله تزریق اپوکسی، ترک‌ها کاملأ پر شده و بتن در دو لبه ترک متصل می‌شود. رزین یک لایه چسبنده ایجاد کرده و بتن را در برابر آب، سولفات ها و سایر مواد خورنده محافظت می‌کند. همچنین امکان خرابی بر اثر سیکل ذوب – انجماد و خوردگی فولاد را کاهش می‌دهد.
- ترک با عرض و عمق کم
در این موارد تزریق اپوکسی که تحت وزن خودش (gravity filling) پر می شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش برای عضوهای بتنی افقی نظیر پل ها ، کف پارکینگ ها، سقف های طبقات و سطوح مشابه کاربرد دارد. درواقع برای ترک هایی که به قسمت پایین سطح افقی گسترش پیدا کرده باشد، بکار می‌رود. با انجام درست این روش ترمیمی می توان جلوی نفوذ آب، سولفات ها و سایر مواد خورنده را که ممکن است به آهستگی باعث توسعه خرابی در اطراف ترک شوند را گرفت اما امکان عدم توقف کامل آنها وجود دارد.
- ترک های غیر سازه ای یا ترک با عرض زیاد و عمق کم
برای ترمیم ترک های محدود به کاور که سازه ای نیز نمی باشند، می توان از روش routing & sealing استفاده کرد. ترک را کمی زیاد کرده سپس با ماده خمیری پر می کنیم. میتوان از مواد پلی مری نیز استفاده کرد (چسب بتن) درزها را پر می کنیم.
- اگر ترک با ابعاد بزرگی در المانی داشتیم.
صرفه اقتصادی ندارد از اپوکسی استفاده کنیم یا تحت بارگذاری نبود، سوراخی به عرض 1 یا 2 اینچ ایجاد می‌کنیم و با ماده ای که مقاومت فشاری و چسبندگی بیشتری از بتن دارد مانند دوغاب ملات تعمیراتی، فضای خالی را پر می کنیم.
- یکی دیگر از روش‌های ترمیم، اضافه کردن آرماتور (Additional reinforcement) می‌باشد.
در این روش سوراخ‌هایی در صفحه ترک ایجاد کرده و پس از تمیز نمودن آنها به درزگیری سطحی ترک‌ها، پرکردن سوراخ ترک با اپوکسی و در نهایت قرار دادن سریع میلگردهای درون سوراخ می‌پردازیم. قطر کاربردی میلگرد در این روش معمولأ بین 13 تا 16 میلی‌متر می‌باشد که در هر سمت ترک، حداقل نیم متر امتداد دارد. اپوکسی باعث اتصال میلگردها به جداره‌های سوراخ شده و صفحه ترک را می پوشاند. در نهایت مقطع المان به حالت اولیه باز می‌گردد.
لینک مطلب: https://goo.gl/uYYD1Z
- ۹۷/۰۲/۲۳